Szczaw – przepisy na różne pyszne dania

Szczaw możemy spotkać nie tylko w ogródkach, ale także na łące, czy trawniku. Szczaw łąkowy, dziko rosnący, jest drobniejszy i bardziej kwaśny od szczawiu ogrodowego. Szczaw ogrodowy ma duże liście z małymi ogonkami, jest bardziej soczysty, delikatniejszy w smaku.

Szczaw ma bardzo dużo dobroczynnych dla organizmu właściwości, zawiera bardzo dużo witaminy C, łagodzi biegunkę, pomaga na wzdęcia, zatrucia pokarmowe, pobudza perystaltykę jelit, goi trudno gojące się rany, łagodzi stany zapalne, owrzodzenia i oparzenia oraz łagodzi kaszel i katar. Szczaw (podobnie jak rabarbar) zawiera bardzo dużo kwasu szczawiowego, który w nadmiarze pozbywa nasz organizm wapnia i tworzy kryształki szczawianu wapnia.

W Polsce mamy do czynienia z aż 16 gatunkami szczawiu – większość z nich jest stale wykorzystywana w sztuce kulinarnej jako warzywo lub przyprawa, choć niektóre gatunki mają tylko znaczenie lecznicze.

Zupa szczawiowa 1

Składniki:
– duży pęczek szczawiu (lub szczaw mrożony lub w słoiczku)
– 3 średnie marchewki
– 1 pietruszka
– 5 średnich ziemniaków
– 150 ml śmietany
– 1 żółtko
– 2 łyżeczki mąki
– 1 łyżka masła
– 1 łyżeczka posiekanego koperku
– listek laurowy
– jajka na twardo
– kostka rosołowa

Przygotowanie:
Do gotującej się wody wrzucić kostkę rosołową, gdy się rozpuści dodać liść laurowy, pietruszkę i marchew pokrojoną w kostkę. Gotować na małym ogniu około 20 minut, dorzucić cząstki ziemniaków.
Szczaw umyć, pozbawić twardych szypułek, pokroić i podsmażyć na maśle (podczas smażenia mocno się skurczy). Gdy ziemniaki będą prawie miękkie, wlać zahartowaną śmietanę dokładnie wymieszaną z mąką, a po kilku minutach szczaw i koperek. Gotować na małym ogniu około 10 minut. Gdy zupa nieco przestygnie, szybko wymieszać z rozkłóconym żółtkiem. Dodać pokrojone jajka na twardo.

Zupa szczawiowa 2

Składniki:
– 200 g szczawiu
– 1 nieduże udko z kaczki
– 4 ziemniaki
– 1 marchewka
– kawałek selera
– kawałek pora (jasna część)
– 1/2 pęczka koperku
– 150 ml śmietanki 18%
– łyżeczka mąki pszennej
– 2 listki laurowe
– 3 ziarna ziela angielskiego
– gałązka lubczyku
– sól
– pieprz
– do podania: 4 jajka ugotowane na twardo

Przygotowanie:
Marchew, seler i por obieramy i razem z udkiem, lubczykiem, zielem angielskim i liśćmi laurowymi umieszczamy w garnku – zalewamy 1,5 l wody i gotujemy na średnim ogniu przez około godzinę. Ziemniaki kroimy w kostkę i dodajemy do garnka. Gdy ziemniaki zmiękną dodajemy posiekany szczaw- gotujemy na małym ogniu około 15 minut. W kubku rozprowadzamy mąkę w śmietance i dolewamy trochę zupy z garnka. Następnie zabielamy zawartość garnka mieszając ze śmietanką. Gotujemy jeszcze przez chwilę. Na koniec doprawiamy solą i pieprzem do smaku. Podajemy z jajkiem i dużą ilością posiekanego koperku.

Zupa szczawiowa 3

Składniki:
– 50 g masła
– 3 pęczki świeżego szczawiu
– 1,25 l mocnego bulionu (najlepiej domowego na kurczaku, jeśli z kostki to ewentualnie cielęcy)
– 300 – 400 ml słodkiej śmietanki 36%
– sól, pieprz do smaku
Jajka w koszulkach
– 5-7 jajek
– 2 łyżki octu
– łyżka soli

Przygotowanie:
Szczaw dokładnie umyć pod bieżącą wodą. Z grubsza pokroić. W dużym rondlu rozgrzać masło. Partiami wrzucać szczaw, dusząc do momentu, aż zwiędnie i zmniejszy swoją objętość. Zalać bulionem. Gotować około 20 minut. Po tym czasie zmiksować zupę dodając śmietankę, sól i pieprz. Przetrzeć przez drobne sito. Spróbować. Jeśli jest zbyt kwaśna dodać śmietankę i sól.
Jajka w koszulkach. W dużym garnku zagotować sporą ilość wody z octem i solą. Gdy zacznie wrzeć zmniejszyć ogień do małego. Jajka pojedynczo wbijać do miseczki. W garnku z gotującą się wodą zrobić wir (zamieszać dużą łyżką). W sam środek z bardzo małej wysokości spuścić jajko. Gotować około 2 minut. Odłowić łyżką cedzakową i ułożyć na papierze by obciekło. Podobnie postąpić z pozostałymi jajkami. Zupę rozlać na talerze. Podawać z jajkami.

Muffiny ze szczawiem

Składniki:
– udka z kurczaka (1 kg)
– jajko surowe (1 sztuka)
– cebula (80 g)
– sól, pieprz (do smaku)

Farsz:
– mrożony szpinak lub świeży (80 g)
– świeży lub mrożony szczaw (80 g)
– mozzarella (60 g)
– cebula (70 g)
– sól i pieprz (do smaku)
– masło (1 łyżka)

Przygotowanie:
Mięso zmielić, dodać jako i ewentualnie trochę bułki, posolić, popieprzyć, dobrze wyrobić na jednolitą masę, odstawić. Cebulę zeszklić na maśle, dodać szpinak i szczaw, odparować. Zdjąć z ognia, dodać mozzarellę i majonez, doprawić solą i pieprzem, wymieszać. Piekarnik rozgrzać do 180 stopni. Do foremek nakładać po łyżce mięsa, łyżeczkę farszu i przykryć łyżką farszu. Piec muffiny 35 min.

Roladki ze szczawiem

Składniki:
– 4 pojedyncze piersi kurczaka
– 4 garście młodych liści szczawiu (lub szczaw mrożony)
– 20 dag fety
– 2 ząbki czosnku
– 2 łyżki masła
– 2 łyżki oliwy
– 2 jajka
– bułka tarta, mąka
– sól, pieprz

Przygotowanie:
Szczaw umyć, pozbawić twardych szypułek, pokroić. W rondlu rozpuścić masło, wrzucić czosnek przeciśnięty przez praskę i smażyć uważając, żeby się nie przypalił. Dodać szczaw, wymieszać i trzymać na średnim ogniu aż odparuje z niego woda. Doprawić pieprzem. Piersi z kurczaka delikatnie rozbić, oprószyć solą i pieprzem. Do zimnego szczawiu dodać pokruszona fetę i wymieszać razem a pastę. Farsz nakładać na pierś i zawijać ciasno, roladkę spiąć wykałaczką.
Roladki obtaczać w mące, roztrzepanym jajku i bułce tartej. Smażyć na złoty kolor na oliwie.

Tarta ze szczawiem i serem kozim

Składniki:
– 2 opakowania ciasta francuskiego
– 8 pęczków świeżego szczawiu
– cebula dymka
– 300 g sera koziego
– 2 łyżki masła klarowanego
– sól, pieprz

Przygotowanie:
Formy do tarty wylepiamy rozwałkowanym ciastem francuskim, nakłuwamy widelcem i wstawiamy do lodówki na kilkanaście minut. Po tym czasie ciasto wypiekamy w piekarniku nagrzanym do temp. 190 stopni na lekko złoty kolor. Na patelni na maśle przesmażamy cebulę dymkę, dodajemy szczaw pozbawiony grubych włókien. Doprawiamy do smaku solą oraz pieprzem. na koniec dodajemy posiekany koperek i surowe jajko. Farsz wykładamy na podpieczony spód, posypujemy serem kozim i wstawiamy do pieczenia ponownie na około 15 minut.

Makaron ze szczawiowym pesto

Składniki:
– makaron penne – 250 g
– szczaw – 1 pęczek
– orzeszki piniowe – ¼ kubka
– natka pietruszki – ½ pęczka
– czosnek – 2 ząbki
– oliwa – 50 ml
– sól, pieprz

Przygotowanie:
Makaron gotujemy według zaleceń na opakowaniu. Liście szczawiu bez żyłek oraz natkę pietruszki myjemy i rwiemy na kawałki. Dodajemy orzeszki piniowe, czosnek oraz oliwę. Całość miksujemy w blenderze i doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Ugotowany makaron odcedzamy, dodajemy pesto i delikatnie mieszamy. Tak przygotowane danie wykładamy na talerz i dekorujemy listkami szczawiu.

Szczawiowe ravioli

Składniki:
Ciasto
– 250 g mąki pszennej (użyłam typ 650)
– 2 jajka
– pół łyżeczki soli
– ok 2 łyżki oliwy z oliwek
– dwie garście świeżych listków młodego szczawiu
Nadzienie
– 200 g łososia (filet)
– 200 g serka ricotta (małe opakowanie)
– ok 3-4 duże garście listków młodej botwiny
– 1 łyżka serka mascarpone
– 1 łyżka ziaren różowego pieprzu
– 1 łyżeczka soli
– odrobina gałki muszkatołowej
– do upieczenia łososia: łyżka soku z cytryny, odrobina soli oraz pieprzu
Dodatki
– 2 łyżki masła + kilka (3-4) listków szałwii
– 1-2 łyżki orzeszków pinii
– świeżo starty parmezan

Przygotowanie:
Filet oprószamy solą, pieprzem oraz skrapiamy sokiem z cytryny, następnie wstawiamy do nagrzanego do ok 180 stopni piekarnika na ok 20 minut.
Ciasto: Listki szczawiu dokładnie myjemy, dokładnie osuszamy i wrzucamy do pojemnika blendera, lub malaksera. Dodajemy oliwę z oliwek i dokładnie rozdrabniamy na pastę. Na stolnicy (lub w misce) wysypujemy mąkę, robimy zagłębienie w środku, dodajemy jajka i sól. Wszystko zagniatamy, następnie dodajemy pastę szczawiową i znowu zagniatamy w kulę, zawijamy w folię spożywczą i wstawiamy do lodówki na ok 20 minut.
Nadzienie: Kiedy łosoś będzie gotowy, wyjmujemy go w piekarnika, oddzielamy od skóry, rozdrabniamy oraz wrzucamy do miski. Pozostawiamy do ostygnięcia. W międzyczasie dokładnie myjemy listki botwinki oraz je siekamy i wrzucamy na suchą patelnię i smażymy kilka minut (2-3). Botwinkę wrzucamy do łososia. Do moździerza lub malaksera wrzucamy ziarenka czerwonego pieprzu oraz łyżeczkę soli, wszystko dokładnie miażdżymy. Do łososia dodajemy ricottę, mascarpone, odrobinkę gałki muszkatołowej oraz czerwony pieprz z solą (do smaku). Wszystko dokładnie mieszamy na gładką i jednolitą masę.
Składanie: Ciasto dzielimy, rozkładamy po ok czubatej łyżeczce nadzienia i zalepiamy. Gotowe pierożki odkładamy na deskę/talerz posypany mąką. W dużym garnku zagotowujemy wodę, solimy i gotujemy partiami.
Dodatki: Na suchej patelni rumienimy na lekko złoty kolor orzeszki pinii, przesypujemy do miseczki. Na patelnię wrzucamy masło rozpuszczamy na wolnym ogniu, następnie dodajemy pokrojone w mniejsze paseczki listki szałwii. Wszystko chwilę smażymy, aż szałwia stanie się lekko chrupiąca.Gotowe pierożki przekładamy na talerz, polewamy masłem szałwiowym, posypujemy orzeszkami pinii oraz świeżo startym parmezanem.

Jajecznica z boczkiem i szczawiem

Składniki:
– 2 duże garście posiekanego posiekanego szczawiu
– 4 jajka kurze
– 5 plastrów boczku
– sól,pieprz świeżo mielone wg.uznania
– opcjonalnie 1 łyżka oleju

Przygotowanie:
Jajka wbić do miski dodać szczaw,sól,pieprz,wymieszać i odstawić.
Boczek pokroić w kosteczkę i podsmażyć na patelni,jak już będzie taki jaki lubimy wlewamy do niego jajka i smażymy do ścięcia się ich (konsystencja jaj powinna być taka jaka lubimy–ja miałam dość rzadką)
Podajemy z ulubionym pieczywem.

Omlet ze szczawiem

Składniki:
– 2 – 4 jajka
– odrobina mleka
– duża garść świeżego szczawiu
– mała garść startego żółtego sera
– kapka masła do smażenia
– ewentualnie sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:
Szczaw dokładnie umyć i posiekać. Do miski wbić jajka, wlać mleko, wrzucić ser, sól i pieprz, i wszystko wymieszać. Na patelni roztopić kawałeczek masła. Gdy się roztopi, wrzucić szczaw. Smażyć, póki nie zmięknie i nie zmieni koloru.

Usmażyć masę jajeczną z odrobinką szczawiu, resztą przełożyć gotowy omlet.

Filety rybne w sosie szczawiowym

Składniki:
– ok. 500-600 g oczyszczonych filetów (np. z leszcza)
Po szczypcie:
– suszona papryka słodka
– kardamon w proszku
– kurkuma
– pieprz czarny świeżo mielony
– sól morska gruboziarnista
Pozostałe:
– łyżka miękkiego masła
– łyżka posiekanej natki pietruszki
– 2 łyżki bułki tartej
– 3 garście umytego i pokrojonego szczawiu
– 100 ml bulionu warzywnego lub białego wina
– 2 cebule dymki wraz ze szczypiorem
– 1 ząbek czosnku
– płaska łyżka klarowanego masła
– 3 łyżki gęstej śmietany wysokoprocentowej
– pieprz świeżo mielony
– sól
– papier do pieczenia

Przygotowanie:
Na blachę do pieczenia rozłożyć papier, a na nim kawałki ryb. Szczypty suszonych przypraw wymieszać razem i wetrzeć w rybę a natkę, bułkę i masło.
Sos: W rondlu rozpuścić masło i wrzucić do niego lekko zmiażdżony ząbek czosnku. Gdy tylko obustronnie się zrumieni, usunąć czosnek, a do rondla włożyć drobno posiekaną dymkę i połowę szczawiu, chwilę dusić. Do szczawiu dolać wino i czekać aż do połowy odparuje, dodać śmietanę, a ogień zmniejszyć do minimum. Doprawić solą i pieprzem. Podczas gotowania się sosu nagrzać piekarnik do 180 st. C i włożyć do niego blachę z rybą posypaną bułką tartą z dodatkami. Piec aż skorupka się zrumieni (nie dłużej niż 8-10 min). Przed podaniem ryby do sosu dodać resztę szczawiu.

Chłodnik szczawiowy

Składniki:
– 20 dag liści szczawiu
– 20 dag liści szpinaku
– 4 łyżki posiekanego koperku
– 1 szklanka jogurtu
– sól
– pieprz

Przygotowanie:
Liście szczawiu i szpinaku przebrać usuwajac szypułki.

Umyć, osączyć, włożyć do 1,5 szklanki wrzącej osolonej wody, gotować ok 3 minut, ostudzić, zmiksować.

Przecier wymieszać z jogurtem i koperkiem. Przyprawić do smaku.

Smacznego!

zobacz również:

1. Zupy świata – przepisy i sposoby serwowania
2. Jesienne zupy – przepisy
3. Jagody goji – najzdrowsze owoce świata
4. Warzywne zupy-krem – różne przepisy