Czy plastikowe opakowania są zdrowe?
Wielokrotnie zastanawiamy się nad tym, czy to co jemy jest zdrowe oraz jak wpływa to na nasz organizm. Czy jednak zastanawialiście się kiedyś jak opakowanie produktu wpływa na sam produkt? Plastikowe butelki, puszki, folie spożywcze… czy może papier i szkło? Amerykańscy naukowcy już dawno doszli do wniosku, że substancje chemiczne, z których produkuje się plastikowe opakowania, mogą być groźne dla zdrowia człowieka.
Głównym winowajcą jest cząsteczka bisfenolu A, zwana w skrócie BPA, spotykana przede wszystkim w produktach wykonanych z twardego plastiku (np. kubki, talerze, miski czy butelki dla małych dzieci), BPA uwalnia się także z plastikowych przedmiotów, które myjemy w zmywarce lub podgrzewamy w mikrofali.
Ważne! Komisja Europejska poinformowała niedawno, że produkcja butelek dla dzieci z użyciem BPA ma być w państwach UE zakazana od marca 2011 roku, a import i sprzedaż takich butelek od czerwca 2011 roku.
Działanie BPA może wpływać w różny sposób na organizm ludzki. Do tej pory poznano trzy główne mechanizmy działania.
1. Działanie bisfenolu A polega na powodowaniu nieodwracalnych szkód w układzie hormonalnym, które po pewnym czasie prowadzą do wystąpienia otyłości. Cząsteczki BPA wpływają na aktywność komórek tłuszczowych (adipocytów), które nadmiernie się namnażają, co w przyszłości skutkuje otyłością – nawet przy zdrowym stylu życia i niskokalorycznej diecie. 
2. Dowiedziono również, że BPA nawet w niewielkim stężeniu w organizmie ludzkim przyczynia się do szybszego rozwoju zmian nowotworowych.
3. Wiadomo również, że BPA ma działanie antyandrogenne, czyli blokujące pracę głównych hormonów męskich. Oznacza to, że cząsteczki bisfenolu A zachowują się w organizmie jak żeński hormon – estrogen. Pociąga to za sobą zmiany również na poziomie ośrodków w mózgu, które wprowadzone w błąd, mogą zaburzać płodność i sferę zachowań seksualnych.
Wyniki badań są bezlitosne i jednoznacznie pokazują, że niebezpieczne związki chemiczne z opakowań przenikają do żywności i zagrażają naszemu zdrowiu. Jednak na skutki tego wpływu czasem musimy czekać nawet wiele lat. Wpływ tych substancji na nasz organizm nie jest widoczny od razu. Powolne działanie tej substancji jest możliwe już w łonie matki, gdyż cząsteczki BPA mają zdolność przenikania z przez łożysko.
Agencja Żywności i Leków USA oraz Amerykańska Rada Produktów Plastikowych uważają, że BPA jest bezpieczne. Naukowcy mają jednak inne zdanie.
Dlaczego bisfenol A jest używany do produkcji opakowań? Bo jest wygodny w użyciu, trwały i nie zmienia smaku potraw.
Niestety trudno jest w tej chwili zrezygnować z dań w puszkach czy plastikowych opakowań. Jednak zwróćmy uwagę na etykiety i postarajmy się przynajmniej częściowo zastąpić dania z plastiku tymi z opakowań szklanych czy w papierze.
BPA można łatwo zidentyfikować: jeśli jest użyty do produkcji opakowania powinien znaleźć się na nim symbol PC7 lub cyfra 7 wewnątrz trójkąta symbolizującego recykling. Czasem producenci umieszczają ikonę z informacją o braku BPA – „BPA FREE”.
Justyna Marszałkowska – dietetyk medyczny
