Nieregularne miesiączki – przyczyny zaburzeń

Każdej z nas może się zdarzyć, że jej cykl miesiączkowy będzie zbyt długi lub zbyt krótki. Jednak jest to wydarzenie stresujące. Zadajemy sobie wtedy wiele pytań. Czym jest to spowodowane? Jak rozpoznać czy mamy do czynienia z patologią?
O prawidłowym, regularnym cyklu mówimy wtedy, kiedy kobieta miesiączkuje co 21 do 35 dni, przez nie więcej niż 7 dni, zużywając nie więcej niż 8-10 podpasek na dobę. Rzadko zdarza się, aby  zdrowa kobieta miała cykle dłuższe lub krótsze od  przedstawionej powyżej normy. Krwawienie rzadsze niż co 35 dni, nazywamy zbyt rzadkim, a jeśli okres nie pojawia się przez 3 miesiące z rzędu u kobiety dawniej prawidłowo miesiączkującej, nazywamy tę sytuację wtórnym brakiem miesiączki. Oczywiście okres ten jest umowny. W niektórych krajach mówi się o wtórnym braku miesiączki dopiero po upływie 6 miesięcy. Miesiączki częstsze niż co 21 dni, nawet jeśli u danej kobiety są normą (jej cykl zawsze był krótki), wymagają obserwacji. Mogą być bowiem przyczyną anemii. Silne krwawienia (hypermenorrhoea) mogą być spowodowane również zaburzeniami hormonalnymi. Przoduje tu niedomagająca tarczyca. Ale powodem bywa też endometrioza, polipy, mięśniaki macicy, antykoncepcyjna wkładka domaciczna (tzw. spirala) lub rozwijająca się infekcja. Bardzo rzadko obfite krwawienia towarzyszą nowotworowi jajnika. Zbyt skąpa miesiączka (hypomenorrhoea) trwa od kilku do 48 godzin. Kobieta nie potrzebuje w ciągu dnia więcej niż dwóch podpasek. Rzadko się zdarza, że takie niewielkie krwawienia są cechą fizjologii konkretnej kobiety. Najczęściej dowodzą poważniejszych zaburzeń hormonalnych. Mogą świadczyć o zespole policystycznych jajników, niskim poziomie estrogenów, wynikającym np. z anoreksji. To jednak nie koniec listy możliwych kłopotów. Uszkodzenie błony śluzowej macicy daje takie same objawy. Powodem skąpych miesiączek może być również przebyta gruźlica czy uraz mechaniczny (np. po zabiegu wyłyżeczkowania) lub ostry stan zapalny narządu rodnego. Dzieje się tak wówczas, gdy na śluzówce tworzą się blizny, czyli zrosty ograniczające powierzchnię, z której powinna się złuszczać śluzówka. Niestety, takich zrostów nie da się całkowicie usunąć ze śluzówki macicy nawet operacyjnie, a więc nie można w takich przypadkach przywrócić prawidłowego przebiegu miesiączki. Gdy menstruacja pojawia się rzadziej niż co 31 dni (oligomenorrhoea), można przypuszczać, że kobieta nie jajeczkuje, co zazwyczaj jest związane z zaburzeniem pracy przysadki mózgowej. Takie sytuacje często wynikają z przeżycia bardzo silnych stresów lub uczestniczenia w jakichś traumatycznych przeżyciach, np. wypadku samochodowym, śmierci bliskiej osoby. Gdy minie stres, zwykle wszystko powraca do normy. Leczenie podejmuje się tylko wtedy, gdy kobieta chce bardzo szybko zajść w ciążę. Podaje się jej wówczas gestageny i zabiega o zlikwidowanie podstawowej przyczyny zaburzenia. Bardzo dobre rezultaty lecznicze przynosi psychoterapia, a zwłaszcza indywidualna terapia, która pozwala się wyciszyć i zapomnieć o przykrych przeżyciach. O częstych miesiączkach (polimenorrhoea) mówi się, gdy krwawienie występuje częściej niż co 24 dni. Przy takich zaburzeniach pojawiają się liczne nieprawidłowości, np. do jajeczkowania może dochodzić około ósmego dnia cyklu, bo znacznie skrócona zostaje faza dojrzewania pęcherzyka jajnikowego. Jajeczkowanie może wystąpić również w normalnym terminie, ale krwawienie pojawia się zbyt wcześnie, bo błona śluzowa macicy nie jest dostatecznie dojrzała, by zagnieździło się w niej jajeczko.

Kiedy dziewczynka zaczyna miesiączkować, jej cykle mogą być nieregularne nawet przez dwa lata. Organizm potrzebuje trochę czasu, aby wydzielanie hormonów osiągnęło pełną równowagę. Jeśli natomiast brak regularności utrzymuje się dłużej, jest to wskazanie do wizyty u ginekologa. Najczęstszą przyczyną braku miesiączki jest ciąża. Często zdarza się, że kobieta nie bierze tej możliwości pod uwagę, ponieważ stosuje antykoncepcję. Pamiętajmy jednak, że żadna metoda zapobiegania ciąży (nawet tabletki hormonalne), nie daje nam stuprocentowego zabezpieczenia. Dlatego w każdym wypadku zatrzymania miesiączki u kobiety aktywnej seksualnie, zasadne jest zrobienie testu ciążowego. Dlatego nie warto z tym zwlekać. U większości kobiet od czasu do czasu zdarza się nieregularny cykl, mimo że są zupełnie zdrowe. Dlatego pojedyncze nieregularne krwawienie, nie jest jeszcze oznaką patologii. Jeśli w danym cyklu płciowym kobiety nie dojdzie do jajeczkowania, również może to spowodować przesunięcie miesiączki. Może ona także w ogóle nie wystąpić. Od czasu do czasu cykle bezowulacyjne zdarzają się każdej kobiecie. Im jest ona starsza, tym są częstsze. Kolejną naturalną przyczyną nieregularnych cykli jest karmienie piersią. U większości karmiących mam, miesiączka nie występuje przez cały okres karmienia, ale u niektórych może się pojawić nawet w zaledwie 4 tygodnie po porodzie. Jeśli jednak kobieta karmiąca miesiączkuje, jej cykle mogą być nieregularne i nie jest to powód do zmartwienia. Jednak pół roku po odstawieniu dziecka od piersi, cykle powinny się uregulować.

Tkanka tłuszczowa jest jednym ze źródeł  estrogenów w organizmie. Jeśli kobieta gwałtownie traci znaczną jej ilość, następuje niedobór hormonów, który może doprowadzić do zatrzymania miesiączki. Najbardziej są na to narażone młode dziewczyny, których cykle nie są jeszcze idealnie regularne. Matka Natura była bardzo mądra hamując menstruację u bardzo chudych kobiet, ponieważ ich wątła budowa nie pozwoliłaby im na utrzymanie potencjalnej ciąży.  Zamiast wiec katować się dietami 1000 kalorii, postaw na lekkostrawny jadłospis oparty na warzywach, owocach oraz pokarmach bogatych w witaminy i żelazo. Dzięki temu, na odchudzaniu nie ucierpią twoje włosy i paznokcie, a przede wszystkim zdrowie! W przypadku znacznego wychudzenia może dojść do poważnych zaburzeń płodności. Zespół policystycznych jajników – szacuje się, że ta choroba dotyczy nawet 13% kobiet. Objawia się nadmiernym owłosieniem, otyłością, nadmierną androgenizacją i nieregularnymi cyklami miesiączkowymi. Często objawy są bardzo skąpo wyrażone, ale choroba mimo wszystko wymaga leczenia, gdyż jest jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet. W takim wypadku zaleca się wywoływanie cyklicznych krwawień z odstawienia pigułkami antykoncepcyjnymi w terapii kombinowanej lub cykliczne podawanie niskich dawek nieandrogenizujących progestagenów. Nieregularne miesiączki u wcześniej prawidłowo miesiączkującej trzydziestolatki mogą być także objawem przedwczesnej menopauzy. Dlatego nie warto zwlekać z wizytą u ginekologa. Bezzwłocznie powinnaś udać się do lekarza również jeśli zaobserwowałaś powracające plamienia miedzymiesiączkowe. Tego typu zaburzenia mogą świadczyć o raku szyjki macicy, chorobie wenerycznej albo nieleczonych infekcjach intymnych. Cykle mogą stracić regularność także wtedy, kiedy kobieta wchodzi prawidłowo w okres menopauzy. Jest to spowodowane wygasaniem czynności hormonalnej jajników. U dojrzałych pań p wodem nieregularnego okresu są z reguły zaburzenia hormonalne  nadmiar produkowanej przez przysadkę mózgową prolaktyny lub niedobór tzw. ciałka żółtego, co jest związane z mniejszą produkcją progesteronu w drugiej połowie cyklu.

Leczenie nieregularnych miesiączek polega przede wszystkim na przyjmowaniu tabletek hormonalnych. Kurację muszą poprzedzić dokładne badania ginekologiczne i hormonalne. Niestety, często bywa, że jedynie ciągłe przyjmowanie hormonów gwarantuje utrzymanie stałego rytmu cyklu menstruacyjnego. Bez leków nie ma regularności. Jeśli przyczyną dolegliwości jest zespół policystycznych jajników, kobieta może przyjmować hormony lub poddać się operacji.