Ból nadgarstka czyli zespół De Quervaina: objawy i leczenie

Zespół De Quervaina zwany jest też „kciukiem matki”. Spowodowany jest stanem zapalnym i zwłóknieniem ścięgna mięśni odpowiedzialnych za odwodzenie i prostowanie kciuka. Często rozwija się u młodych matek, czy świeżo upieczonych babć, które kilkadziesiąt razy na dobę podnoszą niemowlę. Ale tak naprawdę na zespół De Quervaina narażony jest każdy, kto w pracy mocno wykorzystuje ręce, a w ciągu dnia wykonuje wiele powtarzalnych ruchów rękoma. Nadwyrężenie mięśni prowadzi do stanu zapalnego, który może objawiać się bólem lub obrzękiem u nasady kciuka. Ból przy chwytaniu większych przedmiotów lub przy próbie pokazania „jedynki” (pięść z kciukiem do góry) są charakterystyczne dla tego zespołu.

Istotą choroby jest zapalenie pochewki ścięgnistej pierwszego przedziału prostowników, który zawiera ścięgna mięśnia odwodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka. Przyczyną zapalenia są sumujące się urazy i przeciążenia wymienionych wyżej ścięgien z powodu wykonywania zajęć sportowych i czynności zawodowych, w których powtarza się mocny chwyt, połączony z odwiedzeniem ręki. Dochodzi do konfliktu ścięgien i pochewek ścięgnistych z otaczającymi tkankami. Upośledzenie poślizgu ścięgien w obrębie pochewki może być spowodowane także zmianami kostnymi w obrębie dalszej nasady kości promieniowej. Przewlekle drażniona pochewka reaguje przekrwieniem, obrzękiem i wysiękiem, a później włóknieniem, doprowadzającym do pogrubienia ścian i trwałego zwężenia jej światła.

Na pierwsze miejsce wysuwają się bóle okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej, występujące przy ruchach kciuka, przywodzeniu ręki i mocnym uchwycie. Bóle nierzadko promieniują w kierunku kciuka oraz przedramienia i uniemożliwiają wykonywanie podstawowych czynności życiowych, sportowych i zawodowych. Zwykle stwierdza się obrzęk, powiększający obrysy obwodowej nasady przedramienia w okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej. Ścięgna są napięte, pochewka wyraźnie pogrubiała. Ciągłe drażnienie okostnej wyrostka rylcowatego może spowodować jego pogrubienie. Znacznie zaawansowana stenoza pochewki może doprowadzić do tzw. strzelającego ścięgna. Ból uciskowy występuje na powierzchni bocznej kości promieniowej około l cm powyżej wyrostka rylcowatego.

Pomocny w rozpoznawaniu jest test von Finkelsteina – kciuk chorego układa się na jego dłoni i następnie nad nim zamyka pozostałe palce w pięść. Czynna lub bierna ulnaryzacja ręki (odwrócenie w stronę kości łokciowej) wywołuje ból. Czynny ruch wyprostu i odwiedzenia kciuka wobec oporu także połączony jest z bólem.

Leczenie zachowawcze przynosi pożytek jedynie w początkowym stadium choroby. Najważniejsze jest unieruchomienie w opatrunku obejmującym przedramię. Kciuk winien być unieruchomiony łącznie ze stawem. Miejscowo i ogólnie można stosować leki przeciwzapalne oraz kortykosteroidy, we wstrzyknięciach lub na drodze jonoforezy. Dodatkowo stosuje się fizykoterapię. Przy braku efektów leczenia zachowawczego można wykonać operacyjne nacięcie pochewki, co prowadzi do całkowitego wyleczenia.

Czekanie, aż ból sam przejdzie, jest błędem. Kciuk boli, przestajemy go używać, przestaje boleć, zaczynamy go używać znów zaczyna dokuczać. Tak tworzy się błędne koło. Im dłużej będziemy zwlekać z pójściem do specjalisty tym zmiany w ścięgnach będą bardziej zaawansowane, a leczenie dłuższe.